We meet to part and we part to meet
Blijf op de hoogte en volg Sonja
04 December 2016 | Malawi, Ekwendeni
Op het moment van schrijven ben ik in een andere wereld, in een ander land, met een ander doel. De tijd is voorbij gevlogen en de laatste weken van m'n verblijf in Afrika zijn aangebroken. Er is zoveel gebeurd in de tussentijd dat ik niet weet waar ik moet beginnen. De vorige keer schreef ik dat er nog twee weken in het ziekenhuis resteerden. Het was druk. Lange wardrounds, veel verschillende casus, moeilijke casus ook, weinig 'simpele' malaria gevallen. Patiënten die overlijden aan tuberculose. Een vrouw die net voor ik met lunch wil gaan bewusteloos wordt binnen gebracht. Of ik even wil kijken. Tijdens examimation vind ik na herhaaldelijk luisteren geen hartslag, op dat moment hoor ik een laatste ademhaling. Ze is dood. Hoewel ik weet dat het zinloos is, toch maar aan de zuurstof en reanimeren, al is het maar om de familie te laten zien dat we iets gedaan hebben. Hoewel ik het vele malen geoefend heb op een pop voelt het opeens onvertrouwd. 30:2, op het ritme van 'staying alive', cynisch want ik weet dat ze al is overleden. Het lichaam is uitgemergeld en voelt broos. Kan het sternum echt zover in gedrukt worden? Na een aantal sessies zeg ik tegen Glandson, one of the clinical officers en inmiddels een goede vriend, dat we moeten stoppen. Silent chest, no heartbeat, pupils fixed and dilated. Time of death 01:25 pm. De familie wordt op de hoogte gebracht in de kleine zusterpost en de reactie die volgt is hartverscheurend. Een andere patiënt die me bijstaat is Mary. In eerste instantie was ik blij, een typische casus passend bij de presentatie over anemie die ik de week ervoor gehouden had. Mijn diagnose luidde 'macrocytaire anemie secundair aan een vitamine B12 deficiëntie ten gevolge van gastritis'. Trots was ik toen de buikpijn en het overgeven verdwenen. Wel was er wat chestpain, maar dat duidde ik als musculoskeletal pains aangezien het drukpijnlijk was. Een paar dagen later wordt ze echter toenemend benauwd en ze overlijdt. Schuldgevoel overheerst. Is dit een geval van tunnelvisie? Heb ik een longembolie gemist? Again, had ik dit kunnen voorkomen? Niemand zal het ooit weten. Na dit soort heftige dingen ben ik blij met een malaria patiënt die opknapt na een aantal dosis artesunate en binnen twee dagen naar huis kan. Op de laatste dag neem ik tijdens de morning devotion afscheid en verrast ben ik als er na de morning report een farewell party is georganiseerd. Om 9 uur 's ochtends drinken we fanta en genieten we van een mandasi (oliebolachtige). Zelden heb ik me zo welkom en gewaardeerd gevoeld. Met pijn in m'n hart zeg ik iedereen gedag. De avond voordat ik naar Lilongwe vertrek ben ik bij familie Munthali, mijn familie. Maggie staat erop dat ik bij hun slaap, 'want in het bed van granny en Gemma is meer dan genoeg plek', en ja het past. De volgende dag is het tijd om naar Lilongwe te gaan, om Karin en Rutger op te halen en te starten met mijn opgestelde volgepropte programma. In een korte tijd wil ik hun zo veel mogelijk laten zien, hun zelf laten ervaren waarom Malawi het bezoeken waard is, waarom ik terug ben gekomen. Naar mijn idee is dat gelukt. Hiken op mount Mulanje in het zuiden, een kopje thee bij de tea estates, een 10 uur durende rit naar het noorden, afkoelen in lake Malawi bij Nkhata Bay, een wandeling door Mzuzu en dan eindelijk mijn thuishaven, Ekwendeni. Ik geloof dat ze in 1 dag nog nooit zoveel mensen hebben ontmoet en uiteraard was familie Munthali een van hen. Dezelfde avond nog werden we uitgenodigd voor dinner. Het voelt goed om het met anderen te kunnen delen, dat ze er een beeld bij hebben als ik het bij thuiskomst over het ziekenhuis heb, dat ze zelf de gastvrijheid en vriendelijkheid hebben kunnen ervaren en zeggen 'Ja son, ik snap dat je hier wil werken, dat je bent teruggekomen'. Na Ekwendeni gingen we verder up north naar Nyika national park, spotten we een overstekende olifant en fietsten we langs zebra's, genoten we van de rustgevende omgeving en van elkaar, ons voorbereidend op het naderende afscheid. In het noorden heb ik Ka en Rut achtergelaten waarna ze richting Tanzania zijn vertrokken. Nadat ik zelf nog een week in Malawi heb doorgebracht ben ook ik gisteren in Dar es Salaam aangekomen. Op het moment zit ik in de bus, een lange tocht naar Arusha, richting de national parks van Tanzania. Het voelt gek om zonder echt doel in een land te zijn, hoewel 'Vakantie' natuurlijk wel een doel is. Toch mis ik het nu al om een thuisbasis te hebben, een plek van waaruit je het land, de mensen, de gewoonten, de cultuur leert kennen, want stiekem weet ik dat dat door het bezoeken van toeristische trekpleisters moeilijk wordt. Tegelijkertijd weet ik dat ik moet genieten van de tijd die ik hier nog heb, vrij van de stress. De afgelopen maanden heb ik in het hier en nu geleefd, niet denkende aan het jaar dat gaat komen. Zodra ik een stap op Nederlandse bodem zet weet ik dat dat voorbij gaat zijn. Misschien moet ik dus maar gewoon een week op Zanzibar met m'n billen in het zand gaan zitten met een cocktail in m'n hand ;)
P.S. Sorry ik heb lang op me laten wachten. Ik, telefoons en Malawi zijn geen goede combinatie. Ofwel, m'n iPhone is gestolen, again. Mede daardoor heb ik geen foto's geüpload, simpelweg omdat ik het merendeel kwijt ben. Huil.